خبرگزاری مهر-گروه هنر: فیلم سینمایی «ربوده شده» به کارگردانی بیژن میرباقری که این روزها در سینماها روی پرده است داستان زوجی در آستانه مهاجرت است که دچار مشکلاتی می‌شوند که مسیر زندگی‌شان را تغییر می‌دهد. در «ربوده شده» بازیگرانی چون نیکی کریمی، سروش صحت، مارال فرجاد حضور دارند و روزبه بمانی خواننده و ترانه سرا برای اولین بار در این فیلم سینمایی به عنوان بازیگر حضور دارد و نقش خود را بازی کرده است.
از بیژن میرباقری کارگردان و کیوان معتمدی مدیر فیلمبرداری این پروژه سینمایی دعوت کردیم تا با حضور در خبرگزاری به سوالات ما درباره این پروژه پاسخ دهند.
در این مصاحبه بیژن میرباقری به مساله فضای مجازی و مشکلاتی که ممکن است به دلیل استفاده نادرست از این فضا برای افراد بوجود آید اشاره می کند. وی همچنین تاکید می کند که اتفاقاتی که در این فیلم رخ می دهد برای هنرمندان رخ داده است. این کارگردان در بخش دیگری از صحبت های خود به این مساله اشاره می کند که در ساخت این اثر سینمایی به دنبال فرهنگسازی و یا ارائه راهکار نبوده است و تنها به دنبال این بوده فضای متشنجی که ممکن است برای افراد مطرح جامعه در چنین شرایطی پیش آید به تصویر کشد.
همچنین کیوان معتمدی مدیر فیلمبرداری «ربوده شده» با اشاره به اینکه با توجه به شرایط داستان، سکانس های خارجی زیادی وجود داشت، بیان کرد کار در فضای بیرونی سخت نیست اما مهمترین مشکل ما آدم هایی هستند که از کنار ما رد می شوند و رفتارهای عجیبی را در طول فیلمبرداری از خود نشان می دهند که جز زحمت برای عوامل فیلمبرداری چیز دیگری ندارد.
با ما در بخش نخست این نشست همراه باشید:
*شما در فیلم «ربوده شده» به مشکلات استفاده نادرست از فضای مجازی و خطراتی که ممکن است برای کاربران به وجود آید اشاره کردید ولی شخصیت های اصلی فیلم را از جامعه هنرمند انتخاب کردید. چطور شد که مثلا سراغ ورزشکاران یا سیاستمداران نرفتید و انتخابتان هنرمندان بودند؟
بیژن میرباقری: در «ربوده شده» سعی کردم به نبود امنیت روانی برای آدم‌ها در جامعه امروز بپردازم و از آنجا که طی ۵ سال گذشته رفتارهای ناشایستی نسبت به هنرمندان در فضای مجازی شده است تصمیم گرفتم شخصیت‌های اصلی فیلم را دو هنرمند در نظر بگیرم. در واقع در این سال‌ها هنرمندان مورد هجمه هایی قرار گرفته اند که در این میان هنرمندان فعال در حوزه سینما بیشتر در معرض این اتفاقات بوده‌اند. در جامعه امروزی هر اتفاقی که رخ دهد، اول سینماگران هستند که تاوان آن را می دهند و از حقوق اولیه خود محروم می شوند. به همین دلیل و با توجه به اهمیت بی اخلاقی‌هایی که نسبت به این گروه از افراد جامعه اتفاق می افتد، هنرمندان را سوژه فیلم قرار دادم.
با آغاز نگارش فیلمنامه تصمیم گرفتم برای تصویر کردن این بی اخلاقی ها از موضوع فضای مجازی هم استفاده کنم. در این فیلم نشان داده می شود که چگونه با استفاده از فضای مجازی فضای خصوصی زندگی آدم ها مورد تجاوز و سواستفاده قرار می گیرد. تاکید می کنم که فضای مجازی تبدیل به وسیله ای برای آشکارسازی زندگی شخصی و حقوقی آدم های مطرح و شناخته شده در جامعه و به خصوص هنرمندان شده است و این دغدغه من برای ساخت «ربوده شده» بود.
*در «ربوده شده» مساله ورود به حریم خصوصی افراد با استفاده از فضای مجازی به تصویر کشیده می شود، اما راهکاری برای درست استفاده کردن از این فضا دیده نمی‌شود.
میرباقری: تلاش من و گروهم در فیلم «ربوده شده» تنها این بود که بحث فضای مجازی و حریم خصوصی افراد را به گفتمان تبدیل کنیم؛ گفتگویی که بین مردم بوجود آید. اگر فیلم بتواند چنین گفتگویی را برای مخاطب ایجاد کند می توان گفت که فیلم به آنچه که می خواسته است، رسیده است. اگر توانسته باشیم حواشی، اتفاقات و مشکلاتی که برای افراد بعد از چنین بی اخلاقی هایی را به گفتگو تبدیل کنیم بی شک توانسته ایم رسالت فیلم را به خوبی به سرانجام رسانیم.
ما از ابتدا به دنبال تجویز نسخه‌ای برای جامعه در برابر چنین بی اخلاقی هایی نبودیم بلکه تنها به دنبال به تصویر کشیدن اتفاق و در تلاش بودیم تا آنچه که جامعه به آن مبتلا است بیان کنیم. به هر حال ارائه راهکار برای حل چنین مشکلاتی نه وظیفه فیلمساز است نه فیلم، بلکه این امر وظیفه گروه های مختلف اجتماعی است که به این امر بپردازند.
در این فیلم سعی کردم جنبه های مستندی از زندگی شخصی هنرمندان را به تصویر کشم به همین دلیل بسیاری از بازیگران این فیلم با اسم خود بازی می کنند و بسیاری از حوادثی که در فیلم اتفاق افتاده است، حوادثی است که در زندگی شخصی هنرمندان هم رخ داده مانند ماجرایی که نیکی کریمی در فیلم تعریف می کند که سال گذشته یک نفر در تئاتر مزاحم او شده بود. حتی قصه ای که در آن اشاره می‌شود برادر مقتول به دنبال صدمه زدن به یک بازیگر بوده نیز قصه یک بازیگر واقعی است که در جریان آزاد کردن یک محکوم چنین اتفاقی برای او رخ داده و حتی کتک هم خورده است. این فیلم قصد دارد به لایه های مستند زندگی این آدم ها بپردازد به همین دلیل تمام دیالوگ هایی که در فیلم شنیده می شود، جنس دیالوگ هایی است که سینماگران و هنرمندان بین خودشان بیان می کنند.
*جناب معتمدی، هرچند «ربوده شده» دارای سکانس های تعقیب و گریر نبود اما التهاب فضای موجود باید در قاب تصویر هم به مخاطب القا می‌شد. به عنوان فیلمبردار تا چه اندازه برای نشان دادن التهاب از طریق دوربین تلاش کردید؟
کیوان معتمدی: برای تصویر کردن این فیلم همه تلاش خود را کردم تا تمام نگرانی و التهاب هایی که در شخصیت اصلی داستان وجود دارد دیده شود که امیدوارم مخاطب هم توانسته باشد این تلاش ها را ببیند. سعی ما این بود که حس نگرانی شخصیت های فیلم در نوع فیلمبرداری نیز وجود داشته باشد.
در این فیلم سعی کردم جنبه های مستند بیشتری از زندگی شخصی هنرمندان را به تصویر کشم به همین دلیل بسیاری از بازیگران این فیلم با اسم خود بازی می کنند و بسیاری از حوادثی که درون این فیلم اتفاق افتاده حوادثی است که در زندگی شخصی هنرمندان رخ داده است هر فردی که یک فیلمنامه را می خواند براساس فضای حرفه ای که دارد تصاویر ذهنی خاصی را دریافت می کند و این دریافت های ذهنی ممکن است در هر فردی متفاوت باشد. من هم با خواندن فیلمنامه «ربوده شده» یک سری دریافت هایی داشتم و در طول کار با برخی از نظرات بیژن میرباقری همسو نبود و در برخی موارد فضای ذهنی ما همسویی داشت. آن جایی که فضای ذهنی ما با هم همسو بود که کار را انجام دادیم و در برخی سکانس ها که هم‌نظر نبودیم سعی کردیم همدیگر را توجیه کنیم که در نهایت آنچه که می بینید ساخته شده است. به هر حال در این میان چگونگی کار در یک فیلم به موارد دیگری مانند اقتصاد سینما، پول و دیگر افرادی که سر صحنه هستند نیز بستگی دارد. به هر حال همه عوامل یک فیلم به هم متصل هستند تا یک اثر به درستی جلوی دوربین برود و بتواند مخالف را راضی کند.
*این فیلم سکانس های داخلی و خارجی بسیاری داشت، به گونه ای که دوربین به داخل و خارج در حرکت بود، این درحالی است که کارگردانان و فیلمبرداران برای راحتی کار و کم هزینه شدن ساخت فیلم معمولا از این نوع فیلمبرداری ها دوری می کنند.
معتمدی: واقعیت این است که عمده سختی چنین پروژه هایی که سکانس های خارجی دارد، هموطنان ما هستند و گرنه که یک خورشید است که همه می دانیم کی طلوع می کند و تا چه اندازه نور برای کار داریم و تکلیف ما با آن مشخص است، اما گاهی مثلا وسط پلانی که برداشت بسیار سختی داشته است، یک موتور رد می شود و مشکلاتی را ایجاد می کند. به هرحال این مزاحمت های بی مورد همیشه وجود دارد که متاسفانه مشکلاتی را برای ما ایجاد می کند.
میرباقری: سکانس های شب بیشتر به خاطر ماهیت قصه بود و چندان به اینکه فیلمبرداری می تواند در شب راحت تر باشد، فکر نمی کردیم. البته این را هم باید بگویم فیلمبرداری در شب بسیار سخت تر از روز است و مشکلات خاص خود را دارد. درهرحال فیلمنامه این فیلم شرایطی را ایجاب می کرد که ما رفت و آمد بیرون و داخل داشته باشیم. به تصویر کشیدن زندگی آشفته نقش اصلی، مشکلات او برای اسباب کشی، زندگی جداگانه ای که با مادر و نامزد خود دارد برای این در فیلم گنجانده شده تا مخاطب ببیند این شخصیت در زندگی شخصی خود چگونه است و مردم درباره او چگونه فکر می کنند.
* «ربوده شده» هنگام دریافت پروانه نمایش با اصلاحیه خاصی مواجه شد؟
میرباقری: در مناسباتی که با سازمان سینمایی داشتیم هیچ کدام از بخش های این فیلم حذف نشده است. تنها مساله ارشاد با سکانسی بود که روزبه بمانی در حال خواندن یک ترانه است و آنها می خواستند این سکانس به این دلیل که ترانه اش پیش از این توسط داریوش خوانده شده بود، حذف شود. این درحالی است که این سکانس تنها سکانسی بود که رابطه عاشقانه این دو شخصیت را مشخص می کند.
*با توجه به اینکه اتفاق اصلی داستان برای یک بازیگر شناخته شده رخ داده است، چرا برای حل این مشکل بلافاصله به پلیس اطلاع داده نمی شود؟
میرباقری: ما باید ببینیم که طول زمان رخ دادن یک اتفاق چقدر است. در چنین شرایطی فرد در ابتدا حس می کند که هیچ اتفاقی رخ نداده است اما هرچه زمان می گذرد، می بیند که مشکل در حال بزرگ شدن است. در کنار آن، این فیلم می خواهد به این مساله توجه کند که از زمان بروز مشکل، فرد دچار فقدان تعادل روانی و بهم خوردن مناسبت های فردی است. در ابتدای بروز چنین مشکلی در فیلم، شخصیت اصلی داستان تصمیم می گیرد تا این مشکل را خود برطرف کند و در این مسیر دچار شک های بسیاری نسبت به نزدیکان خود می شود. ما در «ربوده شده» می خواستیم فضایی را که فرد درگیر آن شده است نشان دهیم نه نهادهایی که در این رابطه می توانند به فرد کمک کنند. البته در پایان فیلم می بینیم که پلیس وارد میدان می شود و مشکل را برطرف می کند. البته پلیس زمانی مشکل شخصیت اصلی فیلم را حل می کند که می بیند این ماجرا به سمت دیگری می رود و مردم از هنرمند جامعه خود حمایت می کنند. این درحالی است که درست زمانی که مشکل تنها مشکل شخصی هنرمند است، پلیس تمایلی به ورود به این ماجرا ندارد.
در حال حاضر در نهادهای مربوطه مانند پلیس «فتا» تعداد بسیاری از این پرونده ها وجود دارد که بسیاری از آنها قابل پیگیری نیست.
*انتخاب روزبه بمانی خواننده و ترانه سرا برای بازی در نقش یک خواننده برچه اساس صورت گرفت؟
میرباقری: شخصیت اول این فیلم سینمایی یک سوپراستار است در نتیجه باید از بازیگری استفاده می کردیم که خود سوپراستار باشد. علاوه بر آن تمام بازیگران کنار شخصیت اصلی داستان را به گونه‌ای انتخاب کردیم که سر جای زندگی واقعی خودشان باشند. به عنوان مثال سروش صحت نقش خود یعنی کارگردان را بازی کرد و یا پرویز آبنار همان نقش خود را بازی کرد. روزبه بمانی نیز در این فیلم معرف یک گروه موسیقی زیرزمینی است. ما به دنبال کسانی بودیم که خود واقعی‌شان را در این فیلم بازی کنند به همین دلیل ترجیح دادیم از روزبه بمانی که خود خواننده است برای بازی در نقش «روزبه بمانی» استفاده کنیم.
ادامه دارد...
نظر شما